A grey background indicates that citations were written by Māori.
Apa Abba (Aram. = Father) (n)
Oti ra kua wiwi koutou ki te wairua a nga tamariki; ma konei ano tatou karanga ai, E Apa, e pa. (Syd.4 1833,p.142)
Hato Makari, apa. (Pom.8 1847,p.6a)
Anapapitiha Anabaptist (n)
Ki to te tikanga, ki to te tupunatanga, ki to te puritanga, penei me etahi o nga Anapapitiha e pokanoa nei te wakapehapeha. (Pai.9c 1841,p.139)
Apahauihi Upper House (n)
Kia noho he Minita Maori kia noho he Mema Maori ki te Apahauihi. (Wan.1 1:4 1874,p.14)
apahinitia absinthe (= wormwood, from bot. Artemisia Absinthium) (n)
A e karangatia ana te ingoa o te wetu ko Apahinitia; a ka meinga te wahi tuatoru hei apahinitia. (Pai.3 1837,p.342)
apahinitia to become an absinthe (= wormwood, from bot. Artemisia Absinthium) (n)
A e karangatia ana te ingoa o te wetu ko Apahinitia; a ka meinga te wahi tuatoru hei apahinitia. (Pai.3 1837,p.342)
Aparira April (n)
Akarana, Turei, Aparira 1, 1845. (KNT 4:4 1845,p.13)
Aparona Hebr. Abaddon (= destruction) (n)
Ka mea ano a Aparona raua ko Mate, Kua rongo o maua taringa i tona ingoa. (Wes.10 1843,p.30)
apatakihana abduction (n)
Apatakihana, (Tango pokanoa i te Kotiro). (Auck.6 1858,p.1)
Arapa Alpha (n)
Ko a hau te Arapa me te Omeka, te timatanga me te wakamutunga. (Pai.3 1837,p.354)
arapata alabaster (adj)
Ka tae mai ki a ia te tahi wahine me te ipu arapata o te mea kakara pai rawa. (Pom.8 1847,p.148)
erapanita elephant (n)
Ko te ivory he niho no te erapanita. Ko nga niho roroa e puta ana ki waho. (MM2 1:3 1855,p.42)
haapa harp (n)
Ka tango ratou i te timipera me te haapa, ka hari i te reo o te putorino. (Wes.10 1843,p.23)
E kore ano hoki te tangi o o haapa e rangona a muri ake nei. (Kareti 12 1856,p.389)
hahapa jasper (adj)
I rite ki te kowatu utu nui, ano ko te kowatu hahapa, e marama ana me te karahi. (Pai.3 1837,p.354)
hahapa jasper (n)
A i rite te ahua ona e noho ana ki te kamaka hahapa ki te hararina. (Pai.3 1837,p.339)
hakapata sackbut (n)
Hei te taima e rongo ai koutou ki te tangi o te korenete, o te putorino, o te hapa, o te hakapata. (Pai.12 1840,p.11)
Ka rangona e koutou te tangihanga o te...hakapata. (Pai.12 1840,p.12)
hapa harp (n)
Waiata ki a Ihowa ki te hapa, ki te hapa ki te rangi o te waiata. (Syd.2 1830,p.78)
Ko ia te tupuna o te iwi wakatangi i te hapa, i te okana. (Syd.4 1833,p.7)
Hei te taima e rongo ai koutou ki te tangi o te korenete, o te putorino, o te hapa. (Pai.12 1840,p.11)
Ka rangona e koutou te tangihanga o te...hapa. (Pai.12 1840,p.12)
He tamaiti mohio rawa a Rawiri ki te whakatangi hapa. (CM1 1847,p.32)
Ko ta Rawiri mahi he kumekume hapa i a ia e tiaki ana i nga hipi a tona papa. (CM1 1847,p.32)
Wero noa i a Rawiri i a ia e whakatangi hapa ana hei whakamarie mo tona ngakau. (CM1 1847,p.34)
hapa supper (n)
E rua nga Hakarameta: ko te Iriiri, ko te Hapa tapu. (Maun.12(viii) 1846,p.3)
Ko te Hapa Tapu. (Maun.12(iii) 1846,p.1)
Ko te waina, me te taro, o te Hapa Tapu he whiwhinga tahitanganga. (Maun.12(iii) 1846,p.6)
Otiia ehara te Hapa Tapu i te mea whakamahara kau. (Maun.12(iii) 1846,p.4)
Te Iriiri, me te Hapa Tapu, ki te Hahi. (Maun.12(iii) 1846,p.2)
hapa to sup (vi)
Taka he mea e hapa ai a hau. (Pai.2 1835,p.47)
hapaira sapphire (n)
Ko te wakapaparanga tuatahi he hahapa; ko te tuarua he hapaira; ko te tuatoru he karakeroni. (Pai.3 1837,p.355)
Ko te onika, ko te hapapa, ko te hapaira, ko te emerara, ko te kapakara, ko te koura. (Kareti 12 1856,p.393)
Hapanehe Japanese (n)
Ko nga Motu o Pauene i tangohia e nga Hapanehe mai raia, e toru tekau tau i ngiha ai te ahi o Ingarangi ki aua moutere. (MM2 2a:13 1862,p.7)
Hapani Javanese (n)
E mea ana te Paiaroha, ko nga Hapani i noho ki taua motu i mua ai. (MM2 1:7 1855,p.16)
hapapa jasper (n)
Ko te perira, ko te onika, ko te hapapa, ko te hapaira, ko te emerara, ko te hapakara. (Kareti 12 1856,p.393)
hapara shovel (n)
Ko nga Hapara, ko te Keri whenua hei tahi mo nga one one o taku kainga. (Govt.16 1852,p.36)
Ko tahi ano ta tatou pu, he hapara, kia puhia atu ki te whenua kia puta mai ai he oranga mo tatou katoa. (MM2 Misc. 1858,p.10)
Hapata Sebat (n)
I te rua tekau ma wha o nga ra o te tekau ma tahi o nga marama, ara, o te marama Hapata, i te rua o nga tau o Tariuha. (Kareti 12 1856,p.552)
'hapati sabbath (adj)
Kia ma'hara ki te ra 'hapati kia tapu. (Syd.1 1827,p.18)
Na reira i 'wakapaingia ai te ra 'hapati e Ihowa, a 'wakatapua ana. (Syd.1 1827,p.19)
'hapati sabbath (n)
Na ko te ra 'witu te 'hapati ki a Ihowa tou Atua. (Syd.1 1827,p.18)
hapati sabbath (adj)
He wahi tutata ki Iruharama, he haerenga hapati. (Syd.4 1833,p.92)
Ka tomo atu ia i te ra hapati ki te ware karakia. (Pai.2 1835,p.12)
Kia whakaakona ratou ki te pai o te ra hapati. (Kareti 7 1852,p.3)
hapati sabbath (n)
Na! ko te ra witu te hapati o Ihowa tou Atua. (Syd.2 1830,p.87)
I reira haere ana a Ihu i te hapati ra waenga witi. (Syd.4 1833,p.26)
Ka wakaako ia i a ratou i nga hapati. (Pai.2 1835,p.13)
Ka wakaako ia i te tahi o nga ware karakia i te hapati. (Pai.2 1835,p.39)
Ko te ture o te Atua nana i wakarite kia mahuetia te ra tapu tawito, ara, ko te hapati. (Pom.1 1842,p.29)
I whakatakotoria enei taro ko tahi tekau ma rua i tenei hapati i tenei hapati ki runga ki te tepara. (CM1 1847,p.14)
Ka taea te hapati ka tangohia, ka whakatakotoria e tahi mea hou. (CM1 1847,p.35)
Kia mahara koe ki te Ra Hapati, kia whakatapua. (Kareti 3 1849,p.7)
Tena ko te ra whitu he hapati no Ihowa no tou Atua. (Kareti 3 1849,p.7)
He aha te whakamaoritanga o te Hapati?. (Kareti 2 1850,p.8)
Ko tehea ra te Hapati o nga Hurai?. (Kareti 2 1850,p.8)
Ka mea ia kia tuhituhia he pukapuka mo nga pai o te Hapati. (Kareti 7 1852,p.3)
kai wakapai hiriwa silver purifier (n)
Ka noho iho ia hei kai tahutahu hei kai wakapai hiriwa. (Pai.9b 1840,p.127b)
kai wakatangi hapa harpist (n)
A heoi ano rongonga i roto i a koe ki te reo o te ai wakatangi hapa, ki to te hunga muhika. (Pai.3 1837,p.351)
kai wakatangi hapa supper (n)
A no ka mutu te hapa ka tango ia i te kapa, a ka oti te wakawetai. (Syd.7 1833,p.32)
Ko te karakia mo te hapa o te Ariki. (Syd.7 1833,p.23)
I te mea ka taka koe i te tina i te hapa ranei, kaua e karangatia ou hoa. (Pai.2 1835,p.42)
Mo te hapa o te Ariki. (Pai.9a 1840,p.1)
Hei aha te hapa tapu?. (Maun.7 1844,p.7)
He mea pai ranei kia noho atu nga tangata ki te hapa tapu?. (Maun.7 1844,p.8)
He aha nga pai o te Hapa a te Ariki ka riro nei i te tangata e kai tika ana?. (Kareti 2 1850,p.25)
He aha te tohu o waho i te Hapa a te Ariki?. (Kareti 2 1850,p.24)
Hei aha te Hakarameta o te Hapa a te Ariki?. (Kareti 2 1850,p.24)
Ko te aha atu kia rapua e te hunga e haere mai ana ki te Hapa a te Ariki?. (Kareti 2 1850,p.26)
No tehea takiwa i takoto ai te Hapa?. (Kareti 2 1850,p.24)
No reira matou i huihui atu ai ki te kai Hapa. (MM2 4:9 1857,p.8)
Kaua e tukua mai kia kai tahi i te Hapa. (Martin 3 1863,p.54)
kai whakapai hiriwa silver purifier (n)
Ka noho ano ia, ka rite ki te kai tahi para ki te kai whakapai hiriwa. (Kareti 12 1856,p.574)
kamapauna compounding (n)
Ko te Kamapauna i te Hara-Wheroni:- Ko te tangata ka tango i te utu kia kaua e whaia e ia tetahi Hara-Wheroni kia whakawakia i te Ture. (Auck.6 1858,p.7)
kamapauna to compound (vt)
Ko te tangata ka Kamapauna i te Hara-mihitimina. (Auck.6 1858,p.8)
kapa copper (adj)
18 1/2 tana kowhatu kapa, 60 1/2 tana kapia. (MM2 4:2 1857,p.7)
Ko te tangata ka hanga ka Koini-tinihanga i te Moni-Kapa. (Auck.6 1858,p.7)
Ko nga ra mutunga o tenei tau o te 1875, ka mutu ano hoki te mana e kii ai nga moni kapa hei moni utu ki te Kawanatanga. (Wan.1 2:25 1875,p.303)
kapa copper (n)
Koini - He ingoa tenei mo te pata Koura, Hiriwha, Kapa ranei, kua oti te whaihanga hei Moni. (Auck.6 1858, p.50)
kapa cup (n)
A no ka mutu te hapa ka tango ia i te kapa, a ka oti te wakawetai. (Syd.7 1833,p.32)
E hei ko rua te inu i te kapa me ake nei inumia e hau?. (Syd.4 1833,p.39)
E horoia ana hoki e koutou a waho o te kapa, o te pereti. (Syd.4 1833,p.45)
E kore e hei i a koutou te inu i te kapa o te Ariki me te kapa o nga rewera. (Syd.4 1833,p.162)
Ka tango a hau i te kapa o te oranga. (Syd.7 1833,p.49)
Kia rapu kia wakawa nga tangata katoa i a ratou ano, kei wa mea ratou kia kai i taua taro kia inu i taua kapa. (Syd.7 1833,p.29)
Ko te kapa i ho mai e taku Matua ki a hau, auaka ra nei e inumia e hau?. (Syd.4 1833,p.85)
Tenei ra koutou Parihi te horoi ana i waho o te kapa o te rihi. (Pai.2 1835,p.34)
Ka inu ai i te kapa. (Wes.2 1847,p.20)
Ka tahi ka ringihia ki roto ki nga kapa ki nga oko. (Cotton 1849,p.20)
Tena taku kapa hiriwa, whaowhina ki roto ki te peke a Peniamine. (Kareti 6 1852,p.28)
E whakainumia ai ki tetahi wahi o ta te Karaiti kapa. (Martin 3 1863,p.15)
kapa Kaffir ( (= Caffre, a black South African people formerly living in Caffraria and belonging to the Bantu family) (n)
Erangi ko nga Kapa he manauri te kiri. Kahore ano i mohio noa tenei iwi ki te Rongo Pai (MM2 1:6a 1855,p.12)
kapa penny (n)
Ko te utu mo ta te Mera hari pukapuka i nga wahi katoa o Nui Tirani, erua kapa mo te pukapuka kotahi. (Auck.6 1858,p.55)
Kahore au i karanga ki a Te Makarini, Homai tetahi kapa ki au mo te whenua mo Taranaki. (MM2 7:15 1860, p.14)
Te maha o nga moni, 12 pauna, 12 hereni, 6 kapa. (Hoki 1:15 1863,p.1)
Ko te utu mo te eka, e rua kapa me te heipene. (Wan.1 1:3 1874,p.9)
kapahu compass (n)
He aha te kapahu?. (Wilber.1 1850,p.22)
He kapahu te tahi o nga mea i roto i te wahi pouaka rakau. (Wilber.1 1850,p.9)
Ko reira te kai whakatere ata titiro marie ai ki te tikanga atu o tana kai aratakitaki ahu iho ai ano ona kanohi ki tana kapahu pono. (Wilber.1 1850,p.15)
Me he mea ka pa te pena a ka tika te hoe a te tahi tamaiti ki ta tana kapahu. (Wilber.1 1850,p.13)
Na hei kona koutou ka titiro ki o koutou kapahu, tera e tohu te ringaringa o te kapahu ki toku poti, a ki te tika mai o koutou poti ki te wahi e tohutohungia mai e o koutou kapahu, ka ora koutou. (Wilber.1 1850,p.9)
Otiia me he mea kihai ia i whakaaro ki tana kapahu. (Wilber.1 1850,p.16)
Wareware noa te titiro ki te ringaringa o te kapahu. (Wilber.1 1850,p.12)
kapakara carbuncle (n)
Mo te tahi rarangi ko te harariu, ko te topaha, ko te kapakara. (Maun.14 1844,p.20)
Ko te hapaira, ko te emerara, ko te kapakara, ko te koura. (Kareti 12 1856,p.393)
kapata cupboard (n)
Kua riro etahi pu e rua, he mea puru i runga i te kapata. (Martin 1 1845,p.12)
Kapatorimi Caphtorim (n)
Na nga Kapatorimi i haere mai ra i Kapatora ratou i huna. (Pai.14a 1840,p.59)
karapanuma galbanum (n)
Tangohia mai mau etahi kinaki reka, he takete, he oneka, he karapanuma. (Maun.14 1844, p.29)
kiapa cap (n)
Ko nga Potae e toru, ko nga Hu erua, ko te Kiapa. (Govt.16 1852,p.25)
He Paraikete, he Hata, he Kiapa. (Auck.3 1864,p.43)
mapara marble (n)
Me te oko katoa o te rakau utu tino nui, o te parahi, o te rino, o te mapara. (Pai.3 1837,p.351)
Papa Lat. Papa (n)
Ko tona rangatira e kitea ana ko te Papa te wikario o Hehu Kerito. (Pom.8 1847,p.v)
I tenei wahi hiahia tonu te Papa o Roma kia whakaputa atu i taua mana ki nga whenua katoa. (MM2 2:10 1856,p.9)
Ko te whakinga, ko te komunio, ko te inoi ki te ritenga o te whakaaro o te Papa, me te noho aroha kore ki nga hara iti. (Pom.6 1879,p.328)
Papa. Popa, te Matua o nga iwi katoa. (Pom.5 1893, p.212)
papara-kaihe public house (n)
Tokohia ranei nga tino rangatira e kitea ana, e tu noa iho ana i te kuaha o te papara-kaihe, e matakitaki ana ki nga ware, e inu rama ana ranei, e noho ana ranei ki roto?. (KNT 2:10 1843,p.40)
paparakauhe public house (n)
Henare Haringatona, oatitia ana, (te rangatira o te Paparakauhe Ekitena). (MM2 1:4 1855, p.6)
He kuare hoki to te hunga na ratou nga paparakauhe, ara na koutou e nga rangatira o te ture. (MM2 3a:3 1863, p.16)
A ko te nui o nga whare Hoko waipiro o roto o taua pa, ki te mea, ka mahia kia tu rarangi aua Paparakauhe, penei e tae te roa ki te 73 maero. (Wan.1 2:19 1875,p.209)
paparakauta public house (n)
Ko te Hakaritanga o aua tangata i tu ki roto i te Paparakauta i Otaki. (Wan.1 2:35 1875,p.454)
papatai'ho to baptise (vt)
E papatai'ho ana koe ki te aha, mehemea ra e hara koe i te Karaiti, e hara i a Iráia, e hara i te poropiti. (Syd.1 1827,p.14)
I meatia enei mea ki Pitapara ki tawahi atu o Iorano, ki te wahi i papatai'ho a Ioani. (Syd.1 1827,p.14)
Ka mea, e papatai'ho ana a hau ki te wai. (Syd.1 1827, p.14)
Koia hau i haere mai ai, a e papatai'ho nei hau ki te wai. (Syd.1 1827,p.14)
Ko ia tenei e papatai'ho ana ki te Wairua tapu. (Syd.1 1827,p.15)
papataiho to baptise (vt)
Na ko ia i tono mai ki a hau kia papataiho ki te wai. (Syd.1 1827,p.15)
purapa purple (adj)
A hui ana ratou i ona kakahu, ka whakakakahuria ki te kakahu purapa. (Pom.8 1847,p.163)
rama hapakatanai Aram. lama sabachthani (= why hast thou forsaken me?) (phr)
rama hapakatani Aram. lama sabachthani (= why hast thou forsaken me?) (phr)
rama hapatani Aram. lama sabachthani (phr)
A i te iwa pea o nga haora ka karanga a Hehu ki te reo nui, ka mea: Eri, Eri, rama hapatani? ara: E taku Atua, e taku Atua, he aha i whakarere ai koe i au?. (Pom.8 1847,p.166)
Raparama Gk. Labarum (n)
Ka mea kia hanga he kara ki te ahua o taua Ripeka i whakaaria mai ra ki a ia; a ka oti, ho atu ana ki ana toa tiaki ai; ma ratou e hapai ki mua o nga ope ina tu te riri. I huaina iho taua kara, ko te Raparama. (Pom.9 1894,p.163)
rupapa Gregory's Powder (n)
Ko tenei Rupapa, ehara i te Rupapa whero nei, e kiia nei e te pakeha, he Rhubarb; engari he mea ke tu-a-ma nei; tona ingoa ki nga whare hoko rongoa, he Gregory's Powder. (Martin 4 1869,p.2)
rupapa rhubarb (n)
Kei whangaia nuitia te Rupapa whero ki te turoro kei nui haere te mate. (Martin 4 1869,p.2)
tanapa turnip (n)
40 hanaraweti tanapa, 2 hanaraweti karote. (MM2 7:9-10 1860,p.15)
tapanakara tabernacle (n)
E korerotia ana e tatou te oko parahi i mahia i nga karakia o te tapanakara i hanga ki nga whakaataata wahine. (MM2 2a:13 1862,p.22)
temapara temple (n)
Ko te pa o nga tangata o Epiha te kai tiaka temapara o te Atua nui o Raiana. (Syd.4 1833, p.120)
tikapa teacup (n)
Tangohia mai nga mea a te Pakeha ki roto ki o koutou whare, nga tepu, nga turu, nga tikapa, nga pereti, nga maripi, nga paoka. (MM2 2a:15 1862,p.19)
wakaparahi to become brass (vi)
A, ka wakaparahi to rangi i runga i to mahunga, ka wakarino hoki te wenua i raro i a koe. (Pai.15a 1840, p.115)
whakahapati to keep the sabbath (vi)
Me whakahapati ta koutou hapati i te iwa o te marama i te ahiahi. (Maun.14a 1844,p.119)
whakaparahi brush (vi)
He moenga, he tepu, he nohoanga, he karaihe, he manara, he parahi mahunga, he heru, he taora horoi, he hopi. (MM2 6:20 1859,p.5)
whakaparahi to become brass (vi)
Ka meinga to koutou rangi kia whakarino, to koutou whenua hoki kia whakaparahi. (Maun.14a 1844,p.129)
whare paparakauhe public house (n)
A kahore he whare Paparakauhe o Nepia, i kore e he te Ture waipiro i aia. (Wan.1 2:31 1875,p.406)
