A grey background indicates that citations were written by Māori.
ake ark (= ship) (n)
Ora tonu nau nei hoki ki tou mahi tohu a Noa ratou ko tona wanau i wakaora i runga i te ake kei mate i te wai. (Syd.7 1833,p.35)
akehanatia to be auctioned (vt)
Kia puta ai nga utu nui, e puta ana ki te tini o te iwi mo a ratou whenua, e Retia akehanatia ana e ratou, e te iwi. (Wan.1 2:14 1875,p.129)
akete agate ()
Mo te rarangi tuatoru ko te rikuri, ko te akete, ko te ametihita. (Maun.14 1844,p.20)
aketikana archdeacon (n)
I eke mai ano hoki te Pihopa o Poneke, a Te Aperahama, i runga i tenei hipi, ko te Aketikana o Waitemata ia imua tata ake nei. (MM2 6:5 1859,p.7)
aketuare Fr. actuel (= existing in act, current, thus actual) (adj)
Te keratia aketuare ko nga whakaaro pai katoa, ko nga hiahia pai katoa, ko nga ohonga pai katoa e homai ana e te Atua. (Pom.8 1847,p.ix)
He aha te ingoa o nga hara e meatia ana e tatou? - Ko nga hara aketuare. (Pom.6 1879,p.258)
He aha te ingoa o nga hara e meatia ana e tatou? Ko nga hara aketuare. (Pom.5 1893,p.59)
hakerameta Fr. sacrement (n)
Ka wakapai ia ki a ratou ma tana ako kotahi, ma ana hakerameta tahi. (Pom.1 1842,p.5)
Kia tangohia tikatia nga hakerameta o Hehu Kerito. (Pom.1 1842,p.41)
Kia tango ia i nga hakerameta e tika nei mona. (Pom.1 1842,p.36)
Ko te Hakerameta tuatahi ia e wakakahore ana i te hara orihinare me nga hara katoa o te tangata. (Pom.1 1842,p.43)
Ko te inoinga, ko nga hakerameta me nga mahinga pai. (Pom.1 1842,p.42)
Te Kowiremahio ko te Hakerameta e ho mai ana ki te keritiano i te Wairua Tapu. (Pom.1 1842,p.44)
hakete jacket (n)
4 Nga hakete hiraka. (KNT 3:6 1844,p.28)
Hamupake Humpback (n)
Ekore rawa matou e hoko i taua witi, tona ingoa e mohiotia ana ki Turanga, he Awharikana, ki era atu wahi, he Hamupake. (MM2 5:12 1858,p.2)
He whakatupato ki nga Maori mahi paamu, kei ngaki ratou i tenei witi kino, tona ingoa ki etahi wahi, he 'Hamupake'. (MM2 5:12 1858,p.1)
hirake silk (n)
Erangi ko nga rangatira, he hirake nga kakahu. (Kareti 10 1856,p.32)
kai makete auctioneer (n)
Wiremu Makarini, Kai Makete. (Wan.1 2:13 1875,p.110)
kaketu cockatoo (n)
Ka pa te karanga a te kuki 'haro maori! kei hea te kaketu?' ka mea atu matou 'aua'. (KNT 1:8 1842,p.31)
karakeroni chalcedony (n)
Ko te wakapaparanga tuatahi he hahapa; ko te tuarua he hapaira; ko te tuatoru he karakeroni. (Pai.3 1837,p.355)
makete market (adj)
Koia tenei ko te whenua kore, ko te whare kore, mo matou i te taone nei - hei tunga makete mo matou. (MM2 7:20 1860,p.7)
Nga Utu Makete. (Wan.1 3:32 1876,p.337)
makete market (n)
Ko te mea e hokoa ana i te makete, e kai ra, kaua rawa e ui atu mo to te hinengaro. (Syd.4 1833, p.162)
Ko nga utu ia o nga makete o Akarana mo te marama o Akuhata. (MM2 2:8 1856,p.16)
Ka hokona i te makete Akihana i roto i nga wiki e rua ki te mea ia e kore e tikina mai. (Wan.1 2:31 1875,p.409)
makete to market (vi/vt)
I kawea atu ano e ratou ki te makete atu ki etahi iwi. (Martin 3 1863,p.53)
Engari ki te mea nga tangata, 'me makete' - ma te Kouti e makete ana taua whenua. (Martin 2 1872,p.4)
Ki te pai nga tangata nona taua whenua ki te makete hei runga ano i nga tikanga mo te makete kua whakatakotoria nei i tenei Ture, ka pai. (Martin 2 1872,p.7)
maketetanga sale (n)
Ka hokona i te makete Akihana i roto i nga wiki e rua ki te mea ia e kore e tikina mai. (MM2 4:10 1857,p.5)
Ki te kaore e taea taua utu, me pupuri te whenua mo tetahi atu maketetanga. (Martin 2 1872,p.5)
Ko te ritenga o te Maketetanga kia rite ki nga tikanga kua tuhia ki raro nei. (Martin 2 1872,p.4)
maketetia to market (vt)
Ki te pai nga tangata nona taua whenua ki te makete hei runga ano i nga tikanga mo te makete kua whakatakotoria nei i tenei Ture, ka pai. (MM2 4:10 1857,p.4)
Hei reira ka whakahau ai kia ruritia e te tino kai-ruri, kia pai ai te wehewehenga mo te wa e maketetia ai. (Martin 2 1872,p.5)
Koia tenei £750 mo te tau, te retinga o taua whenua i nanoa nei. I maketetia a hokona ana mo aua moni. (Wan.1 1:10 1874,p.58)
moni pakete pocket money (n)
He iti te utu mehemea he Moni Pakete ta te tangata e haere mai ai ki te hoko. (Wan.1 2:19 1875,p.213)
orakera oracle (n)
A, mauria mai ana e nga tohunga karakia te aka o te kawenata o Ihowa ki tona wahi, ki te orakera o te whare, ki te wahi tapu pu. (Mang.1 1840,p.67)
pairakere phylactery (n)
E wakawanuitia ana e ratou o ratou pairakere. (Syd.4 1833,p.44)
pakete bucket (n)
pakete pocket (n)
I te tangohanga ai o taku hate, e tare ana, ka whawha tetahi o nga ringa ki tona pakete. (MM2 2a:8 1862,p.8)
Kawea tonutia ana e ratou tetahi wähi o taua pakiaka i roto i o ratou pakete. (Martin 4 1869,p.3)
Ko te rapu i tetahi moni mo tona pakete. (Wan.1 3:38 1876,p.394)
pata pakeke cheese (n)
Katahi ratou ka mohio ki te mahi waiu-kau, hei pata, hei tiihi. (MM2 2:4 1856,p.14)
pata pakeke pot (n)
He maha hoki era atu mea kua riro mai kia puritia e ratou, nga horoinga kapa, pata, me nga mea parahi, me nga nohoanga. (Pai.3 1837,p.56)
E tatangi ana nga pata i roto i te kaho. (Will.1844, p.133)
Tae atu ia ki te puna, ka ka ia i tona pata ki te wai. (Pom.3 1860,p.16)
Pateriake Patriarch (n)
E te rangatira o nga Pateriake, Inoi mo matou. (Pom.1 1842,p.52)
E te Rehina o nga Pateriake, i. m.. (Pom.8 1847,p.xliii)
Timata mai i nga Katinara, tuku iho ki nga Pateriake me nga Pirimati, tuku iho ki nga Ahipihopa me nga Pihopa, kotahi ano to ratou ahua. (Pom.9 1894,p.46)
take turkey (poss. an onomatopreic derivation) (n)
taketake turkey (n)
Ko nga poaka, ko nga kau, ko nga taketake, ko nga kuihi, e whakatinia ana ki runga ki o matou whenua. (MM2 7:17 1860,p.21)
takete stacte (n)
Tangohia mai mau etahi kinaki reka, he takete, he oneka, he karapanuma. (Maun.14 1844,p.29)
tapenakera tabernacle (n)
Ko te Tapenakera to ratou whare karakia i te koraha. (Maun.12(vi) 1846,p.1)
tiakeni deacon (n)
Na nga Apotoro i whakatu nga Epikopo hei kai mau mana no ratou, a nga pirihi hoki me nga tiakeni, hei hoa mahi tapu. (Pom.3 1860,p.168)
tiakete jacket (n)
Ko nga koti nunui o nga Heremana i riro mai i au i te tahuritanga o to matou kaipuke, ko era e tui hei Tiakete. (Govt.16 1852,p.75)
I rere mai te toto o te motu ki runga ki tona tiakete. (MM2 2a:8 1862,p.7)
tunga makete auction (n)
Ki te pai nga tangata nona taua whenua ki te makete hei runga ano i nga tikanga mo te makete kua whakatakotoria nei i tenei Ture, ka pai. (Martin 2 1872,p.7)
He makete Hoiho aana, i nga Hatarei katoa, kei te whare tepara nui i Nepia. (Wan.1 2:13 1875,p.110)
tunga makete market-place (n)
Ko te whenua kore, ko te whare kore, mo matou i te taone nei - hei tunga makete mo matou. (MM2 7:1-2 1860, p.3)
wakakeritiano to become a Christian (vi)
Kua wakawanautia ai i roto i te Hahi Matua, kua iriiria ratou, kua wakakeritiano hei tamariki mona. (Pom.1 1842,p.17)
