A grey background indicates that citations were written by Māori.
epa ephah (Hebr. liquid measure of about seven and a half gallons) (n)
Na ko te homa e rite ana ki nga epa kotahi tekau. (Pai.14 1840,p.44)
Kia tika a koutou pauna, kia tika te epa, kia tika te pati. (Kareti 12 1856,p.436)
Arepa Alpha (n)
Ko a hau te Arepa me te Omeka, te timatanga me te wakamutunga, e ai ta te Ariki. (Pai.3 1837,p.335)
Arepa Arab (adj)
He nui te ahua Arepa o Karaminuhi, he mea hoki he uri aia na Te Tani Arihia, ko Ritiwata. (Wan.1 2:19 1875,p.203)
Na te tino Momo Arepa ko Arepa Haira. (Wan.1 2:19 1875,p.203)
Arepa Arab (n)
Erua nga tino ra i haere ai matou tokorua ano Arepa i kitea. (MM2 1:7 1855,p.26)
Arepa Arabic (language) (n)
Ko taua reo he Ingarihi, kaua te reo Hanakiti me te Arepa. (Wan.1 1:10 1874,p.58)
Emepara Emperor (n)
I te wa e tu ana ko Otawiano Akuhata hei Emepara ki Roma. (Pom.9 1894,p.17)
epara imperial (adj)
Nga rangatira wahine hoki o te nohoanga Epara. (MM2 1:2 1855,p.19)
Epara Emperor (n)
Kua oti te ta ki te reo Maori nga kupu mo Pita te Nui, tetahi 0 nga Epara whakahara o ia whenua. (MM2 1:1 1855,p.16)
Ko Herota i mana ai ki raro o te manatanga nuitanga o Tiperio e Epara no nga Romana. (Pom.3.1860,p.160)
Eparatanga Empire (n)
I muri tata iho o te karakiatanga nui i te whare Karakia o te Epera, ka whakapuaretia nga tatau o reira, ki te ruma anga ki te torona, a, ka haere atu te hapu o te mea tatata ki te Eparatanga. (MM2 1:2 1855,p.18)
Poto ake nei te eparatanga o taua tangata. (MM2 3a:6 1863,p.7)
Eparehi Empress (n)
Ko te whitinga atu o te Epara o te Wiwi raua ko taua tahu ko te Eparehi, ki te pa o Ranana. (MM2 1:2 1855,p.18)
epata Gk. ephphatha (= 'be opened') (vi)
Ka titiro atu ki te rangi, ka mihi, ka mea atu ki a ia, Epata, ko ia ra kia wakapuaretia. (Pai.3 1837,p.58)
harepa harp (n)
Koia ka mea ratou ki a ia, kia karangatia e ia tetahi hunga matau ki te whakatangi ki a ia te mea e huaina ra ko te harepa. (Pom.3 1860,p.84)
Koia ra, no ka mau te wairua kino i a Hauro, tenei a Rawiri ka whakatangi i te harepa, a pahure iho te riri porangi o te kingi. (Pom.3 1860,p.84)
hepara pastoral (adj)
He kupu whakarite tenei e whakamohio ana ki te tikanga mahara o nga Hepara Epikopo o te Hahi. (Pom.3 1860,p.vi)
Otira kihai rawa ratou i pai ai ki te whakarongo ki a ratou kupu hepara, engari ka tutu, ka whakatoi, ka whakamate rawa ratou i nga Porowhete o te Ariki. (Pom.3 1860,p.105)
hepara shepherd (adj)
Ka peia atu i Ihipa aua kingi hepara. (MM2 2:9 1856,p.8)
He mahi hepara ta matou. (Pom.3 1860,p.54)
Nana i tango tona tokotoko hepara. (Pom.3 1860,p.86)
hepara shepherd (n)
E wehea e ia te tahi i te tahi, me ta te hepara wehewehe i te hipi i te koati. (Syd.4 1833,p.48)
Ki ta Pita ko wai te tino hepara?. (Maun.7 1844,p.8)
E whakakotahitia te kainga, kotahi ano hoki te hepara. (Wes.2 1847,p.10)
Ko te hepara mo tatou, e nga iwi katoa, ko te Karaiti anake, ahakoa Pakeha, Maori ranei. (MM2 7:19 1860,p.12)
Ka Ae koe hei hepara mo nga hipi, nau ano i whangai nga tarutaru o te kaari mo nga hipi. (MM2 2a:5 1862,p.7)
Ka kite au i te mara nui, ka kite ano hoki au i te Hepara. (Martin 3 1863,p.19)
Ko Ia te hepara, ko tatou nga hipi. (Martin 3 1863,p.68)
Tahuri mai o koutou taringa e nga Rangatira, ko te Wananga hei Hepara; Otira, tena koutou e mea, e te Wananga, kei whea tou wikitoria?. (Wan.1 1:10 1874,p.60)
Na to tatou Hepara tapu i whakatau kia penei. (Pom.5 1893,p.xi)
heparatanga 'guidance' (n)
Na Hehu Kerito ano i mea hoki ai: ko ia e noho i tona tino Heparatanga i nga ra katoa tae noa ki te mutunga o te ao. (Pom.3 1860,p.174)
Na to tatou Hepara tapu i whakatau kia penei. (Pom.3 1860,p.162)
Tena hoki ko te heparatanga o te Hahi te tino ako, ko te Pukapuka tapu ora. (Pom.3 1860,p.169)
Tenei te ingoa mo ratou, na, ko nga heretiki me nga kimatiki, ara, he hunga turi ratou ki te mana ako o te Hahi, ki tona heparatanga ranei, ki te ako ano o te whakapono ranei. (Pom.3 1860,p.171)
I a ia e tuku ana i ana reme me ana hipi ki te heparatanga o tana Apotoro nui. (Pom.9 1894,p.44)
kai korero nupepa newspaper reader (n)
Ekore ta matou mahi e oti tika, me kaua e kokiri atu ki nga kai-korero nupepa ta matou kupu whakatupato, kei waiho nga kai mahi o te he ki tenei taone hei tauira mo ratou. (MM2 1:1 1855,p.4)
kai mahi nuipepa editor (n)
E koro, e te kai-mahi Nuipepa, Tu mai i kona kia mihi atu au. (KNT 4:10 1845,p.39)
kai ta nuipepa printer (n)
Ka hoatu ki te kai ta Nuipepa mana e ta ki te 'Karere'. (KNT 1:1 1842,p.3)
E hoa e te kaita nuipepa o te Hokioi. (Hoki 6:15 1862,p.1)
kai ta nupepa editor/publisher (n)
Ma nga Kai ta Nupepa e perehi mai te matenga o tenei o matou matua. (MM2 5:3 1858,p.6)
He mahi hoki tena kua whanua kia mahia a koe e te kai ta Nupepa. (Wan.1 3:37 1876,p.388)
kai tiaki temepara temple-keeper (n)
E nga tangata o Epeha, ko tehea tangata ekore e mohio, ko te pa o nga tangata o Epeha te kai tiaki temepara o te atua nui a Riana?. (Pai.3 1837,p.187)
kai titiro nupepa newspaper reader (n)
Kua tae atu ano o matou korero ki nga kai titiro nupepa. (MM2 1:3 1855,p.10)
Kia ata titiro mai ano nga kai titiro Nupepa ki nga mahi a Urupeni i te tau kua hori ake nei, 1875. (Wan.1 3:37 1876,p.388)
kai tono nupepa subscriber (n)
E nga kai tono Nupepa. Ko te utu mo te Wananga i te tau 10s he mea utu ki mua. (Wan.1 1:10 1874,p.61)
kai tuhi nuipepa editor (n)
Na Noho-Marie. Rangatira o te pai. Ki te kai-tuhi Nuipepa. (KNT 4:10 1845,p.40)
kai tuhituhi nuipepa editor (n)
I tuhi tuhia tenei e te kai tuhituhi Nuipepa kia rongo ai te tangata maori. (KNT 1:9 1842,p.35)
katepa constable (n)
Ka tae atu nga katepa, kihai ratou i kitea i te ware herehere, ka hoki atu. (Syd.4 1833,p.98)
kepa cap (n)
Kia homai he pu, he pura, he hota, he kepa, hei pupuhi manu ma matou. (MM2 7:18 1860,p.41)
kiepa cap (n)
Ka hoko matou i te hate pai, i te tarautete pai i te koti pai, i te hu pai, i te kiepa pai. (KNT 1:8 1842,p.33)
Kuru Tepara Good Templar (n)
Ko ahau ko te Peka mahi Rohi ma nga Kuru Tepara, ka mea atu nei ki te Iwi Maori he hoko taku i te taro pai rawa. (Wan.1 2:35 1875,p.444)
niupepa newspaper (n)
Ka taia e ia ki te Niupepa tana kupu ki nga tangata o Ingarangi katoa. (Kareti 7 1852,p.3)
Me he kupu ki nga kai mahi katoa te kupu o te Niupepa, e tika ta taua wahine ra. (Kareti 7 1852,p.4)
Kahore au i taro iho ki konei ka tae rawa mai ki au te niupepa o Akarana na. (MM2 4:15 1857,p.4)
He utu atu enei i nga korero o te niupepa o te marama o Akuhata 15, 1861. (MM2 2a:6 1862,p.8)
nuipepa newspaper (n)
E pai ana koe kia taia tenei pukapuka naku, ki roto ki te Nuipepa. (KNT 1:9 1842,p.36)
Ka hoatu ki te kai ta Nuipepa mana e ta ki te 'Karere'. (KNT 1:1 1842,p.3)
Ka tuhia e ia tana wakaaro wakahe ki te Nuipepa, kia rongo ai nga tangata katoa ki ona wakaaro. (KNT 1:1 1842,p.1)
Kua tae mai nga Nuipepa i honuia e koe ki a au. (KNT 1: 12a 1842,p.51)
E tama ki te mea kahore he Nuipepa me pehea ka mohio ai aku tamariki ki te mano tikanga a te pakeha?. (KNT 2:10 1843,p.41)
E pai ana koe ki enei whakaaro rere na o roto o te ngakau, taia ki tou Nuipepa nga kupu pono rawa. (KNT 4:6 1845, p.24)
E pai ana ra tenei kia tae mai ki ahau nga Nuipepa. (MM2 4:7 1857,p.6)
Ki te whakaae koutou, me ta ki te nuipepa, ki te perehi, kia kite nga tangata o nga Mira. (MM2 4:10 1857,p.13)
No te Nuipepa o te tau 1857, ka tahi ano o matou ngakau ka oho ki te rapu tikanga mo matou. (MM2 4:3 1857,p.3)
Kote perehi kua tae mai ki Ngarua-Wahia ka puta i a ia nga Nui-pepa, me tino kaha rawa ki te whakarite. (Hoki 6:15 1862,p.1)
nupepa newspaper (n)
E koro, e te kai-tuhituhi o te Nupepa. Tena koe. (KNT 4:6 1845,p.24)
He rongo hou tenei, katahi ano ka puta mai ki a matou, i te nupepa meake whakaotia. (KNT 4:6 1845,p.22)
Ara, te nupepa, Oketopa, 'New Zealand Native Reserves Act, 1856'. (MM2 4:15 1857,p.4)
Ki te kore koe e pai, ki te hoatu taku pukapuka ki roto o te Nupepa, maka atu. (MM2 3:2 1857,p.18)
Kua puta mai he korero i roto i tau nupepa mo te whawhai e whawhai nei matou ki a Te Hapuku. (MM2 4:10 1857, p.11)
Mau e tuku atu te reta mo Te Kawana Paraone, me nga Nupepa nei. (MM2 4:13 1857,p.13)
Kia taia enei kupu ki te Nupepa. (MM2 5:11 1858,p.6)
Ka mutu a matou kupu whakahoki mo au kupu i te nupepa nei. (MM2 7:18 1860,p.19)
Kua rapu ahau i tenei kupu i te tuaono o nga nama o te nupepa a te Kawana. (MM2 7:18 1860,p.26)
Ma tau nupepa ka rongona ai nga korero katoa. (MM2 7:19 1860,p.12)
I nga nupepa, ina tae atu ki a koe, e toru pene. (Hoki 6:15 1862,p.1)
No te taenga mai o au nupepa ki Taranaki nei, ka kite iho matou i nga korero o roto i tou haerenga ki Waikato. (MM2 2a:9 1862,p.13)
Panuitia ki te Nupepa o te Kawanatanga o Nui Tireni. (Govt.17 1862,p.7)
Ko te Panuitanga i puta i te Nupepa o te Kawanatanga. (Govt.8 1863)
pepa paper (n)
He maha aku mea e tuhituhi atu ai a hau ki a koutou, heoi kihai a hau i pai ki te pepa ki te mangu mangu. (Pai.3 1837,p.331)
23 paere muka hei hanga pukapuka, pepa. (MM2 2:12 1856,p.13)
E toru nga Pakeha nana i homai aua nupepa panui, e toru ano nga pepa. (MM2 7:14 1860,p.28)
Kaore e tino pau ki tenei, pepa nga kupua nga rangatira, o te motu nei, me o ratou ingoa. (Hoki 6:15 1862,p.1)
E rima pene te utu mo te pepa kotahi. (Wan.1 1:5 1874,p.18)
Pepara Biblical (adj)
Ka pera hoki te hunga i hiahia ai inamata te hanga i te ture Pepara. (Pom.1 1842,p.20)
pepa whare pepper (n)
200 peke tote, 23 kaho hinu, 30 peke pepa. (MM2 7:3 1860,p.8)
pepa whare wallpaper (n)
He Peita ma, He Hinu, he Pepa-whare, kei a raua mo te utu iti. (Wan.1 2:13 1875,p.121)
reihi peke taiepa steeplechase (n)
Reihi Peke Taiepa:- E rua maero e oma ai, e ono nga taiepa e peke ai nga hoiho. (Wan.1 2:31 1875,p.411)
Repaima Rephaims (n)
Ka patua e ratou nga Repaima i Aheterota-Karanaima. (CMS 2 1845,p.26)
Repaimi Rephaims (n)
Me nga Hiti, me nga Periti, me nga Repaimi. (CMS 2 1845,p.29)
repara leper (n)
E wakaorangia ana nga repara. (Pai.2 1835,p.20)
He tokomaha hoki nga repara i Iharaira. (Pai.2 1835,p.13)
I te oranga o te repara i tahuri mai nei, i koropiko nei ki a Ihu, ko te whakapono ano te mea, ki ta te Karaiti, i ora ai ia. (Maun.12(i) 1846,p.3)
repara leprosy (n)
A haere wakarere ana te repara i a ia. (Pai.2 1835, p.15)
A ka mea ano, i a ia te tahi o nga pa, na, he tangata kapi katoa i te repara. (Pai.2 1835,p.14)
repara leprous (adj)
Haere mai ana tetahi tangata repara. (Pai.9b 1840,p.40b)
reparatanga leprosy (n)
A wakatorona atu ana e Ihu tona ringa, wakapa atu ana ki a ia, ka mea, E pai ana a hau; kia ma koe. A ma iho ana i reira tana reparatanga. (Pai.3 1837,p.11)
reparatia to become leprous (vt)
Te unuhanga mai ano; re! kua reparatia tona ringaringa, koia ano me te hukarere. (Pai.14 1840,p.9)
reparo leopard (n)
Ko te tahi atu, kei te reparo te rite, e wha nga parirau o te manu i tona tuara. (Kareti 12 1856,p.465)
repata leopard (n)
Ko nga tane i haehaea e nga repata e nga pea. (Martin 3 1863,p.21)
temepara temple (n)
A kitea ana e ia i roto i te temepara nga kai hoko okiha, hipi kukupa, me te kai hohoko moni e noho ana. (Syd.2 1830,p.33)
Ka arahi te Rewera i a ia ki te pa tapu, wakatu ana i a ia ki runga ki te keokeonga o te temepara. (Syd.2 1830,p.12)
Na! ki ano koutou i matau ko to koutou tinana te temepara o te Wairua Tapu i roto i a koutou. (Syd.2 1830,p.51)
Wawahia rawatia tenei temepara, a kia toru ra maku e wakaara. (Syd.2 1830,p.33)
Kei tenei wahi a ia e rahi ke atu i te temepara. (Syd.4 1833,p.26)
Ko ratou e mahi ana ki nga mea tapu e kai ana i nga mea o te temepara?. (Syd.7 1833,p.26)
E nui haere ana hei temepara tapu mo te Ariki. (Pai.1 1835,p.5)
Ka taka te rota mona kia tomo ki te tino o te temepara. (Pai.2 1835,p.3)
No te toto o Epera, tae noa ki te toto o Hakaraia i patua i te takiwa o te ata o te temepara. (Pai.2 1835,p.35)
Ka titiro atu ano ahau ki tou temepara tapu. (Pai.12 1840,p.30)
Kua tangohia nei e Nepukaneha tona matua no roto no te temepara i Hiruharama. (Pai.12 1840,p.18)
Tona kanohi te 'werikorikotanga i roto i taua temepara, kua riro atu na ia ki te noho ki reira. (Wilber.3 1845, p.33)
A haere ana ki te temepara, ki te ui i te tikanga o tena mea. (Maun.12(vii) 1846,p.2)
Hei mea hoki e taunga ai ki ana karakia, ki tona temepara, ki ana mea i whakaaria mai e ia ma ratou. (Maun.12(viii) 1846,p.3)
Ka hanga ko te Temepara ki te kohatu, hei whare karakia tuturu. (Maun.12(vi) 1846,p.1)
Mutu pu nga patunga tapu a nga Hurai, kore ake to ratou Temepara. (Maun.12(vi) 1846,p.6)
Na te aha i hoki mama ai te ngakau o te pupirikana i tana inoinga i te temepara. (Maun.12(v) 1846,p.5)
E tapu ana hoki te temepara o Te Atua, ko taua temepara hoki koutou. (Wes.2 1847,p.6)
He temepara te tinana o te tangata whakapono no te Wairua Tapu!. (Whiteley 1847,p.21)
I runga i Maunga Moria te turanga o e temepara i te taha ki te rawhiti o Hiruharama. (CM1 1847,p.44)
Ka wawahi i te temepara o te Wairua Tapu. (Whiteley 1847,p.22)
Kia oti ra ano te temepara i mea ai ia kia hanga e ia. (CM1 1847,p.39)
Ka mau ki te hoari, ka eke ki runga ki te hoiho, ka oma atu ki te temepara o te whakapakoko. (Kareti 5 1851,p.12)
E kore te temepara nui e pau i te whare Maori, no te mea he whare nui te whare Pakeha. (MM2 7:18 1860,p.8)
Ko te temepara me waiho kia tu ana. (Martin 3 1863, p.5)
tepara stable (adj)
He makete Hoiho aana, i nga Hatarei katoa, kei te whare tepara nui i Nepia. (Wan.1 2:13 1875,p.110)
tepara stable (n)
Ka korerotia e Reari te whakatapoko-ranga o te kuao hoiho ki roto ki te tepara, ara, ki te whare hoiho. (MM2 6:2 1859,p.3)
A tonoa ana te akonga ki te tepara ki te miri i taua Hoiho. (Wan.1 1:10 1874,p.56)
tepara table (n)
E kore e hei i a koutou te tango i to te Ariki tepara me te tepara o nga rewera. (Syd.4 1833,p.162)
He tepara wika. (Purewa 1 1847,p.7)
I whakatakotoria enei taro ko tahi tekau ma rua i tenei hapati i tenei hapati ki runga ki te tepara. (CM1 1847, p.14)
whare ta nupepa newspaper printing office (n)
Kotahi Nupepa e uta i te wiki i te whare Ta Nupepa o te Wananga, Nepia. (Wan.1 2:13 1875,p.112)
